Wie nu leeft, die dan zorgt. Maar wat is ‘leven’ precies? Is dat het achterwege laten van dromen, wensen, doelen en de acties die daarbij behoren? Uitstelgedrag maakt vaak meer kapot dan je lief is.
Van uitstel komt afstel, luidt het gezegde. Hoewel het gezegde het niet heeft over wat er precies uitgesteld of afgesteld wordt, kunnen we met zekerheid constateren dat, wanneer we maar lang genoeg dat wat voor ons ligt – een taak, opdracht of zelfs een wens – uitstellen, uiteindelijk zal behoren tot de hoop der vergetelheid en diep begraven spijt.
Het moment dat we ‘later’ of ‘nu niet’ tegen onszelf zeggen, en daarmee de mentale, emotionele en fysieke uitstelknop indrukken, sterft er weer een klein beetje van de wens en de hoop om die persoon te zijn die we het liefst willen zijn; het ideaalbeeld, het imago van onszelf schuiven we met procrastinatie weer een metertje voor ons uit.
Hoewel je er misschien niet bewust van bent wat de lange termijn schade is van uitstellen, knabbelt het dus toch aan de motivatie om verder te komen, meer te bereiken en gelukkig(er) te leven. De reden waarom je het niet door hebt, wat de prijs is die je betaalt voor procrastinatie, is omdat het uitstellen van dat wat je wilt (of moet) naar ‘morgen’ helemaal niet zo ver in de toekomst lijkt te liggen. En daarmee blijft het voor je mind overzichtelijk genoeg om de actie te rechtvaardigen.
Maar, zoals een ieder weet, is ‘morgen’ niet een dag van de week. ‘Morgen ‘bestaat niet. Sterker nog: de enige dag die jij en ik hebben, is vandaag. Nu kun je beargumenteren dat ‘vandaag’ ook niet een dag van de week is, maar ik denk dat je het wel met me eens bent, dat gisteren voorbij is, morgen enkel tot je gedachten behoort en dus vandaag de enige dag is die je leeft?
Natuurlijk is het niet makkelijk om iets te doen wat je voor jezelf gelabeld hebt als ‘verplichting’. Of het nu om de afwas gaat, of om een groot project dat je wilt opzetten. Dat heeft onder meer te maken met de wijze waarop ons brein ge-wired is: een mens doet er nagenoeg alles aan om pijn te vermijden en plezier te vergroten. En omdat een verplichting nooit iets is wat plezierig aanvoelt, associëren we die verplichting eerder met pijn dan met plezier.
Eveneens kan een groter project, ook al is dat iets waar we plezier aan koppelen, pijnlijk voor onze mind zijn; net als bij angsten, schaalt onze mind een omvangrijk project eerder te groot in, dan te klein – het maakt van een molshoop een heuvel, en van een heuvel, een berg.
Voor je het weet is de afwas nog verder opgestapeld en zakt de moed je in de schoenen om er überhaupt aan te beginnen, en dan heb ik het slechts nog over de afwas. Denk eens aan zaken die van belangrijker omvang zijn, zoals een vriendschap of relatie onderhouden met een telefoontje, je excuses maken voor iets wat je gezegd of gedaan hebt, je sportschoenen aantrekken en eindelijk eens te gaan joggen, of geld opzij zetten in plaats van het uit te geven aan iets wat niet belangrijk is, maar enkel of hoofdzakelijk misschien, voor afleiding zorgt.
En daarmee komen we tot de kern van procrastinatie: afleiding. In de hedendaagse wereld waar afleiding ruimschoots voorradig is – of het nu YouTube filmpjes zijn, Facebook, je telefoon of televisie is, of het spelen van spelletjes op elk van deze devices – zoeken we eerder datgene op wat ons nu plezier geeft, dan iets wat ons nu in een staat van afkeer, irritatie, tegenzin of zelfs mogelijke teleurstelling brengt; pijn.
Korte termijn plezier zorgt vaak voor lange termijn pijn. Het goede nieuws is dat het omgekeerde ook waar is: korte termijn pijn zorgt voor lange termijn plezier. Kijk maar eens wat het je oplevert om voor de eerste keer die hardloopschoenen aan te trekken en jezelf ertoe aan te zetten om 10 minuten te joggen. Om direct na het eten de afwas te doen in plaats van het te laten liggen tot de volgende ochtend. Of om de tijd vrij te maken én te gebruiken voor dat grote project dat je wilde opzetten (in plaats van het te verkwanselen aan zinloze online spelletjes).
Als we niet zouden uitstellen, en de weg naar grootste resultaten zou zonder hobbels en hordes verlopen, dan was een ieder van ons slank, rijk, gezond en gelukkig. Maar de werkelijkheid is, dat we moeten investeren in de kwaliteit van een slank, rijk, gezond en gelukkig leven.
Dat leven begint met de koe bij de horens te vatten en procrastinatie als gewoonte in te ruilen voor consistentie en pro-activiteit.
Ik zeg niet dat het gemakkelijk is. Ik stel vaak genoeg nog taken uit die ik belangrijk vind. Maar door je bewust te zijn van je uitstelgedrag, wanneer het plaatsvindt, jezelf in de spiegel te durven kijken dat er nog een paar puntjes zijn, waarin je jezelf kunt verbeteren, en jezelf erop committeert om de kern, je gedrag, aan te pakken, bouw je steen voor steen aan de weg die naar jouw ideale toekomst leidt.
Wat is jouw tip om uitstelgedrag aan te pakken?
Op jouw succes,
Robert
